ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΙ Η ΑΛΛΗ ΛΑΚΩΝΙΑ

Αφού εξαντλήσαμε κάθε σπιθαμή της Προσηλιακής και της Αποσκιερής Μάνης με τις συχνές μας επισκέψεις, βρεθήκαμε για λίγες ημέρες στην Ανατολική Λακωνία, χάρη στον φίλο Μιχάλη – ή Mike κατά το αμερικανικότερο – που αποφάσισε να επισκεφτεί την Κρεμαστή, στους πρόποδες του Πάρνωνα, το χωριό του παππού του, Γιώργου Παπαμιχαλόπουλου και να εντοπίσει το πατρικό τους σπίτι.

Η διαδρομή που ακολουθήσαμε μετά τη Σπάρτη ήταν Γκορίτσα-Γεράκι-Άγιος Δημήτριος-Κρεμαστή.  Στους κάμπους οι ελαιώνες ασήμιζαν στον ήλιο απλωμένοι σαν χαλιά.  Οι ελιές αραίωσαν όταν ανεβήκαμε σε πιο μεγάλο υψόμετρο.

Με τη βοήθεια μιας φωτογραφίας και ενός παλιού πίνακα, ο εντοπισμός του σπιτιού φαινόταν εύκολος.  Σκεφτήκαμε επίσης ότι φτάνοντας στην πλατεία, μπορεί κάποιος από τους κατοίκους να ήξερε σε ποιους ανήκαν οι παλιές κατοικίες.

Μόλις μπήκαμε στο χωριό φάνηκε ότι η τύχη ήταν με το μέρος μας.  Ένα από τα πρώτα σπίτια έμοιαζε πολύ στις εικόνες που είχαμε.  Τόσο πολύ που, αφού έφυγε η πρώτη συγκινησιακή φόρτιση, τολμήσαμε να φάμε τα λιγοστά σύκα της αυλής.  Για σταθείτε μια στιγμή, όμως.  Η λεπτομερής σύγκριση του σπιτιού με τις εικόνες που είχαμε στα χέρια μας μάς έβαλε σε μεγάλη αμφιβολία.  Άρα η προσπάθεια έπρεπε να συνεχιστεί.  Ευχαριστούμε πάντως τον ιδιοκτήτη του σπιτιού για τη φιλοξενία.

Αν σας πω ότι ο πρώτος που ρωτήσαμε στο έμπα του χωριού, όχι μόνο ήξερε για ποια οικογένεια μιλούσαμε, όχι μόνο ήξερε το σπίτι, όχι μόνο είχε γνωρίσει και κάποια από τα μέλη της οικογένειας, αλλά ήταν και πρόθυμος να εγκαταλείψει τον ήλιο του μπαλκονιού του και να μας δείξε το σπίτι, θα με πιστέψετε;  Ο κ. Γιάννης που στα μέσα της δεκαετίας του ’50 ήταν εικοσάχρονο ατίθασο νιάτο, μας οδήγησε από τον κύριο δρόμο της Κρεμαστής μέχρι ένα σημείο-βίγλα για να μας δείξει το μεγάλο «κίτρινο» δέντρο που δέσποζε στον απέναντι λόφο και βρισκόταν στον κήπο του σπιτιού των Παπαμιχαλοπουλαίων.   Στη διαδρομή περνώντας μπροστά από την προτομή του ευεργέτη Νικολάου Παπαμιχαλόπουλου, μας είπε ιστορίες για την οικογένεια και μας έδειξε κι άλλα σπίτια που ανήκουν στην ευρύτερη οικογένεια.  Ο ήλιος μας ζέσταινε και η βόλτα έγινε διπλά ευχάριστη.

Η βόλτα μέχρι το σπίτι σύντομη αλλά ευχάριστη.  Άλλωστε η Κρεμαστή είναι μικρό χωριό με 15-20 μόνιμους κατοίκους και πολλές γάτες.  Το καλοκαίρι μόνο γεμίζει από τους Έλληνες της Αμερικής, του Καναδά, της Αυστραλίας.  Είπα μικρό χωριό, οι εκκλησίες όμως 3, της Παναγίας, του Προφήτη Ηλία και του Αγίου Κωνσταντίνου.

Το δέντρο με τα κίτρινα φθινοπωρινά φύλλα που σηματοδοτούσε το σημείο του σπιτιού μας βοήθησε να βρεθούμε γρήγορα εκεί.  Το σπίτι είναι πετρόχτιστο, διώροφο με μια μεγάλη ξύλινη πόρτα σε θόλο.  Στα παλιά χρόνια το ισόγειο σε όλα τα σπίτια φιλοξενούσε τα ζώα, ενώ τα μέλη της οικογένειας ζούσαν στον πάνω όροφο.  Η κύρια είσοδος για το πάνω σπίτι είναι στο πλάι.  Έχει αρκετά μικρά παράθυρα και ένα μεγαλύτερο στο αριστερό. Η τουαλέτα φυσικά είναι έξω από το σπίτι.  Τα τελευταία χρόνια έχει προστεθεί ένα τσιμεντένιο μπαλκονάκι.  Γενικά το σπίτι, αν και εγκαταλελειμμένο, βρίσκεται σε καλή κατάσταση.

Μετά το «προσκύνημα», συνεχίσαμε τη βόλτα μας για να δούμε τη μεγάλη ιστορική βρύση του χωριού που χρονολογείται από το 1722.

Η βόλτα κατέληξε στην πλατεία της Κρεμαστής.  Πού αλλού;  Εκεί είναι μαζεμένα τα καφενεδάκια και οι ταβερνούλες.  Το καφενείο «Ζουμπούκος», το ζαχαροπλαστείο Παπαμιχαλόπουλου και τα δύο που μένουν ανοικτά και τον χειμώνα, «Η Κρεμαστή» και ο «’Ελατος» της κυρίας Ευγενίας.  Την ημέρα που πήγαμε βρήκαμε παρούσα και δραστήρια μόνο την κυρία Ευγενία.  Εκεί ξανασυναντήσαμε τον κ. Γιάννη να πίνει τον καφέ του με ένα άλλο ζευγάρι ντόπιων να του κάνει παρέα και να ετοιμάζονται να γυρίσουν στο σπίτι για το μεσημεριανό, ένα ζευγάρι Γερμανών που λιάζονταν και ένα γεροντοπαλίκαρο που απολάμβανε το τσίπουρο στον ήλιο.

 

Η κυρία Ευγενία μας πρότεινε τις χειροποίητες γκόγκες με το καμένο βούτυρο και την καμένη μυζήθρα, γίδα βραστή και ντόπιο τυρί, για να φάμε …. Ελαφρά, αφού θα ξανατρώγαμε το βράδυ στο Κυπαρίσσι.  Δεν μπορέσαμε να δοκιμάσουμε την πίτα της γιατί δεν είχε προλάβει να ετοιμάσει τα χόρτα.  Για να συμπληρωθεί το «ελαφρύ» μας γεύμα, η κυρία Ευγενία κέρασε γλυκό αχλάδι.

Ιδανικά χρειαζόμασταν ένα κρεβάτι για να κάνουμε το μεσημεριανό μας διάλειμμα, αλλά η Κρεμαστή δεν διαθέτει ξενοδοχείο ή ξενώνα, οπότε φύγαμε αμέσως για το Κυπαρίσσι που είναι ο κοντινότερος οργανωμένος οικισμός.

Η διαδρομή μέχρι το Κυπαρίσσι ήταν στολισμένη με τα χρώματα του φθινοπώρου με το κόκκινο να μας εντυπωσιάζει και να μας γαληνεύει.

Αποχαιρετίσαμε λοιπόν την Κρεμαστή με την ελπίδα να γυρίσουμε γρήγορα μαζί με τον Mike.

Υ.Γ. : Για το Κυπαρίσσι και την περιήγηση μας στις ανατολικές ακτές της Πελοποννήσου, το blog annas-thoughts θα επανέλθει δριμύτερο.

Άννα Νάταρ Αννα Ναταρ Anna Natar

ΑΘΗΝΑ 1917

Η έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς είναι αφιερωμένη στην Αθήνα του 1917 με σπάνιο οπτικό υλικό που προέρχεται από την φωτογραφική υπηρεσία του συμμαχικού εκστρατευτικού σώματος, το οποίο έδρασε στα Βαλκάνια στην διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και είναι γνωστό ως «Στρατιά της Ανατολής».  

Ακριβώς εκατό χρόνια πριν από σήμερα, στην διάρκεια του 1917, Γάλλοι φωτογράφοι και κινηματογραφιστές της "Στρατιάς της Ανατολής" πραγματοποίησαν εκατοντάδες λήψεις της Αθήνας. Πρόκειται για σπάνιες πτυχές και εικόνες της πόλης, οι οποίες έχουν με την πάροδο του χρόνου λησμονηθεί ή χαθεί. Είναι η πρώτη φορά που παρουσιάζεται αυτό το εξαιρετικά πλούσιο οπτικό αρχείο για την καθημερινή ζωή της πόλης, τα μνημεία, τους δρόμους και τις γωνιές της Αθήνας.

Η έκθεση βλέπει την Αθήνα του 1917 μέσα από την ματιά και τις αναζητήσεις αυτών των ξένων στρατιωτών και προσπαθεί να εντοπίσει και να αναδείξει τα σημεία εκείνα που τους κέντρισαν το ενδιαφέρον και αποτέλεσαν βασική πηγή έμπνευσης.

Το υλικό που παρουσιάζεται στην έκθεση φυλάσσεται σήμερα στο Παρίσι (Établissement de Communication et de Production Audiovisuelle de la Défense, Médiathèque de l’Architecture et du Patrimoine).

To κείμενο για την έκθεση είναι από την επίσημη ιστοσελίδα του Μουσείου.

Στην έκθεση υπάρχουν συγκλονιστικές φωτογραφίες από γειτονιές της Αθήνας που άλλαξαν εντελώς όπως το Κολωνάκι με τους χωματόδρομους και την Ακαδημίας με κοπάδια πρόβατα.

Βλέπουμε τους καταπονημένους στρατιώτες να στρατοπεδεύουν και να ξεκουράζονται ανάμεσα στα μνημεία.  

Το Θέατρο Ηρώδου Αττικού δείχνει ταλαιπωρημένο από τον χρόνο, και όχι αναστηλωμένο όπως το έχουμε γνωρίσει.  Οι κάτοικοι στήνονται σε ουρές στις βρύσες απελπισμένοι για λίγο νερό και ο πλανόδιος πωλητής λεμονάδας σερβίρει τους πελάτες του.

Προλαβαίνετε ακόμα.  Η έκθεση λήγει στις 12/11.

Αννα Ναταρ Άννα Νάταρ Anna Natar

ΚΑΛΩΣΟΡΙΣΕΣ ΝΟΕΜΒΡΙΕ

Πώς να σε υπολογίσω Νοέμβριε για φθινοπωρινό μήνα;  Συνήθως είσαι πολύ χειμωνιάτικος.  Στα μέσα του μήνα, η Πούλια θα δύει μετά τον Ήλιο και οι γεωργοί θα ξέρουν ότι ξεκινούν τα κρύα.

Εσείς που έχετε κρατήσει τις ελιές στα πατρογονικά χωριά, θα καλέσετε εργάτες να σας μαζέψουν τους καρπούς ή θα σηκώσετε μανίκια και θα προσφέρετε τον κόπο σας.  Είσαστε εσείς που θέλετε να κρατάτε την επαφή με τη φύση, γιατί δεν αγαπήσατε ποτέ την πόλη.  Οι Κρητικοί θα ξεκινήσετε πρώτοι γιατί ο καρπός θα είναι πιο νωρίς έτοιμος, μετά οι Πελοποννήσιοι θα πάρετε τη σκυτάλη και η δουλειά θα ανεβαίνει όλο και πιο βόρεια.

Ο μήνας είναι γεμάτος γιορτές, εκτός από τα γενέθλια διάσημων Ελλήνων.....  

Το πιο όμορφο χαρακτηριστικό του μήνα Νοέμβριου είναι ότι το φαινόμενο με τα "πεφταστέρια" βρίσκεται σε έξαρση, κυρίως στα μέσα του μήνα.  Ευκαιρία να δώσουμε ραντεβού στην εξοχή και να χαζέψουμε τον ουρανό.




Άννα Νάταρ Αννα Ναταρ Anna Natar