ΧΡΩΜΑΤΑ ΚΙ ΑΡΩΜΑΤΑ

Αγαπητοί αναγνώστες,

Με τις φωτογραφίες αυτές από την αθηναϊκή βεράντα, τα μάτια σας θα γεμίσουν χρώματα κι η ψυχή σας γαλήνη.  Σας δανείζω τα μάτια μου για να θαυμάσετε την αντοχή της φύσης στο κρύο και στον αέρα του σκληρού φετινού χειμώνα.

Λυπάμαι που σας ανακοινώνω ότι βρίσκεστε σε μειονεκτική θέση.  Χάνετε το μεθύσι της μυρωδιάς.  Γι’αυτό είμαι, όμως, εδώ.

Διαλέξτε μια εικόνα.  Ζουμπούλι ή βιολέτα?  Κλείστε τα μάτια.

Γαργαλητό στη μύτη.  Μελένιο τριβέλισμα στο λαιμό.  Το χρώμα αποκτά γεύση στο μπροστινό σημείο της γλώσσας.  Στα δάκτυλα ένα κομμάτι βελούδο.

Η προσπάθεια συνοδεύεται από τιτίβισμα πουλιού στη νεραντζιά και το κλάμα μιας γάτας που σιγοκλαίει.

Η άνοιξη είναι εδώ με τα χρώματα και τα αρώματά της.

Ο ΑΛΗΤΗΣ

«Είσαι αλήτης.»

«Συγγνώμη, σε μένα μιλάτε?»

«Σε σένα, σε σένα, κοντοπίθαρε.  Έχω μαζέψει πολλά ράμματα για τη γούνα σου.  Όλη μέρα λείπεις από το σπίτι.  Ζητιανεύεις από τραπέζι σε τραπέζι.  Μια μπουκιά εδώ και μια εκεί.  Τι εικόνα δίνεις όταν κάνεις ντους στο κεντρικότερο σιντριβάνι της πόλης και γίνεσαι περίγελος στους τουρίστες?  Το σπίτι σου είναι συνέχεια σαν αχούρι.  Δεν βλέπεις ότι άλλα ξαδέρφια σου έχουν το σπίτι τους νοικοκυρεμένο?  Κρατούν δεμένη την οικογένεια ενώ εσύ ψάχνεις συνέχεια νέες ερωτικές περιπέτειες.

Μη με κοιτάς με αυτό το δήθεν αθώο ύψος.  Το χειρότερο είναι ότι αυτά μαθαίνεις και στους νεότερους.

Και μη νομίζεις ότι δεν σε είδα να μπεκρουλιάζεις με τους υπόλοιπους τις προάλλες.  Μη σκύβεις το κεφάλι.  Καμιά ντροπή πια?

Μα τι θέλατε να κάνω?

Σπουργίτι είμαι!

(Υ.Γ.:  Για το μεθύσι του "αλήτη", διαβάστε το ποίημα του Ζαχαρία Παπαντωνίου "Τσιριτρό" στην ιστοσελίδα  http://www.snhell.gr/kids/content.asp?id=64&cat_id=2 )

ΜΥΡΩΔΙΑ ΝΤΟΜΑΤΑΣ ΚΑΙ ΡΙΓΑΝΗΣ

(Αφιερωμένο στο Θοδωρή Χ.- από την Άννα Νάταρ Anna Natar)

Αν ήξερα, αγαπητέ Θ., ότι η Ιεράπετρα και μάλιστα η Ανατολή είναι ο τόπος καταγωγής του πατέρα σου και το χωριό των παιδικών σου διακοπών, θα σου είχα κάνει την αφιέρωση νωρίτερα.

--------------------------------------------------------

Ο μήνας Σεπτέμβρης με βρήκε να παρατηρώ την ανατολή του ήλιου από το πέτρινο μπαλκόνι της οικίας Δωροβίνη στο χωριό Ανατολή.  Μενεξεδί το χρώμα τ’ ουρανού.  Παιχνιδίζουν οι σταγόνες υγρασίας στο ατίθασο αγριολούλουδο που φύτρωσε στην πέτρα.  Η γατομάνα ήρεμη και ησυχασμένη, μου εμπιστεύτηκε τα νεογέννητα για να λείψει λίγο για το πρωινό κυνήγι.

Η Ανατολή απέχει 14 χιλιόμετρα από την Ιεράπετρα ή «κάποια» στρέμματα με θερμοκήπια ντομάτας – και όχι μόνο - σε υψόμετρο 600 περίπου μέτρων.  Στο χωριό έχουν μείνει μόνο οι ηλικιωμένοι ενώ το καλοκαίρι γεμίζει με τους νέους και τα παιδιά που μετανάστευσαν στην Αθήνα και στο εξωτερικό.  Με τον χαρακτηρισμό της σε παραδοσιακό οικισμό, έχουν γίνει φιλότιμες προσπάθειες αναστήλωσης των παλιών σπιτιών, ακόμα όμως το χωριό δίνει την εικόνα εγκατάλειψης.  Το μόνο που δείχνει να έχει πάντα κίνηση εδώ είναι η ταβέρνα.

Το βράδυ στην ταβέρνα μαζεύτηκαν αρκετοί.  Δυο μεγάλα τραπέζια.  Οι άντρες αριστερά, οι γυναίκες δεξιά.  Όλοι, όμως, μια παρέα μαζί με τους περαστικούς.  Τα πονηρά πειράγματα και το ντόπιο κρασί έδεσαν την παρέα στη βραδινή δροσιά.

Από ψηλά, στη διαδρομή από την Ανατολή στην Ιεράπετρα μέσω Καλαμαύκας, η τεχνητή λίμνη Μπραμιανών που ποτίζει τις καλλιέργειες των Ιεραπετριτών ξεχωρίζει με το μπλε της χρώμα ανάμεσα στα θερμοκήπια τα φωτεινά σεπτεμβριανά μεσημέρια.

Το πιο ζωντανό και εμπορικό χωριό μεταξύ Ιεράπετρας και Ανατολής είναι η Καλαμαύκα.  Είναι πνιγμένη στο πράσινο και τα νερά.  Έτσι, για να σπάει τη μονοτονία του στεγνού τοπίου.  Στην Καλαμαύκα έρχονται τα παιδιά για σχολείο.  Στην ταβέρνα δίνουν ραντεβού οι έφηβοι για να κουβεντιάσουν κάθε βράδυ.  Εδώ έρχονται και τα μικρότερα παιδιά για να παίξουν με τα παιδιά του ταβερνιάρη.

Το βράδυ στην Καλαμαύκα πέντε παιδικά ζευγάρια μάτια καρφώθηκαν στα δικά μου.  Λίγο με το βιβλίο που κρατούσα, λίγο με το σημειωματάριο – αχ, αυτή η κακή συνήθεια – μαγνητίστηκε η παιδική περιέργεια.  Σε κάθε παρέα, όμως, υπάρχει ο πιο θαρραλέος και κοινωνικός.  Μετά τα πρώτα «πσου, πσου, πσου» μεταξύ τους και αφού έφαγα τη χοιρινή μπριζόλα της συνονόματης κας Άννας και το κόκκινο κρασί του κ. Πέτρου, απέκτησα παρέα.  «Είσαστε η καινούρια μας δασκάλα?»  ο ένας ρώτησε αλλά και οι πέντε ήρθαν στο τραπέζι για να ακούσουν την απάντηση.  Το αγγλικό βιβλίο που διάβαζα δημιούργησε άλλη σειρά ερωτήσεων.  Αυτό ήταν άλλο ένα βράδυ με μεγάλη παρέα.

Στην Ιεράπετρα ο ταξιδιώτης νιώθει την ηρεμία της επαρχιακής πόλης.  Θαυμάζει τα πεντακάθαρα νερά του λιμανιού που βλέπει στο Λιβυκό πέλαγο.  Οι 12,500 περίπου κάτοικοί της ζουν τους αργούς ρυθμούς στο φθινοπωρινό μούχρωμα, κάνοντας βόλτα και πίνοντας καφέ στην περαντζάδα του λιμανιού.  «Must» στην πόλη είναι το κάστρο, το σπίτι που – λέγεται ότι – είχε μείνει ο Ναπολέων και το τζαμί. 

Όταν βρίσκεσαι στην ανατολική Κρήτη, πρέπει να κάνεις τις απαραίτητες διαδρομές, να δεις τον Άγιο Νικόλαο, το Βάϊ, και τη Σητεία, αν δεν τα έχεις δει σε άλλη περιήγηση.  Σε ξέχωρη περιήγηση θα δεις τις παραλίες της Ιεράπετρας που δεν μπορούν να σε αφήσουν αδιάφορο.  Μύρτος, Αγιά Φωτιά και μια εκδρομή στο Γαϊδουρονήσι.

Ο Μύρτος προσελκύει αρκετούς τουρίστες.  Γκρι βότσαλο με γκρι άμμο.  Προστατευμένος από τα μελτέμια, προσφέρει μεγάλες θαλασσινές αγκαλιές στους τουρίστες.  Οι μουριές στους δρόμους του οικισμού δροσίζουν τον περιηγητή με τη σκιά τους.  Στη δεύτερη επίσκεψη στον Μύρτο, ο νοτιάς αγρίεψε τη θάλασσα. Οι λίγοι Έλληνες και πιο πολλοί ξένοι μαζευτήκαμε στις καφετέριες και τις ταβέρνες.

Η Αγιά Φωτιά ήταν η αγκάλη της ηρεμίας.  Ευτυχώς είναι Σεπτέμβρης και στο στενάχωρο αδιέξοδο της παραλίας, θα μπορέσεις να βρεις θέση για το αυτοκίνητο.  Το καλοκαίρι, η εμπειρία πρέπει να είναι εφιαλτική.  Πώς να συνεννοηθείς ποιος θα ανέβει και ποιος θα κατέβει τον απότομο στενό δρόμο?  Πώς θα συνεννοηθείς πώς θα κάνεις ελιγμούς για να φύγεις από μια μικρή πλατεία που χωρούν μετά βίας δέκα ή δεκαπέντε αυτοκίνητα? Πώς θα αντέξεις να φτάσεις ως εκεί και μέσα στο λιοπύρι να αναγκαστείς να φύγεις αφήνοντας αυτή τη μαγευτική παραλία με τη μπλε σημαία? 

Η επίσκεψη στο Γαϊδουρονήσι ή Χρυσή ή σκέτο Νησί, γίνεται με μια ολοήμερη εκδρομή.  Το καλοκαίρι φεύγουν καΐκια για το νησί κάθε μέρα από την Ιεράπετρα.  Η Χρυσή έχει παραμείνει ακατοίκητη.  Άσπρη χρυσή άμμος και χιλιάδες κοχύλια.  Εντυπωσιακό σ’αυτό το τοπίο είναι το δάσος από κέδρους.  Πρέπει να χορτάσεις με αυτά γιατί το εστιατόριο του νησιού είναι το μόνο σημείο σε ολόκληρη την Κρήτη όπου θα φας μετριότατα.  Αφήσου στον καυτό ήλιο και όταν θα έρθει το καϊκι το απόγευμα, μην απογοητευτείς.

Το ταξίδι στην περιοχή της Ιεράπετρας ήταν σύντομο.  Ένα long weekend. Με το σακίδιο γεμάτο δώρα από τους φίλους που έκανα, ρακί (ρατσί), μέλι και κόκκινο κρασί, γύρισα στην Αθήνα, με γαληνεμένη ψυχή και ελπίδες για μελλοντικά ταξίδια.

ΕΝΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙ, ΜΙΑ ΜΕΓΑΛΗ ΙΣΤΟΡΙΑ - ΕΞΟΔΟΣ

Το βιβλίο ήταν βαρύ και – νομίζω – με μπλε εξώφυλλο.  Η έκδοσή του ήταν του 1958 και έκρυβε ένα μυστήριο με την ξεχωριστή του θέση στη βιβλιοθήκη των γονιών μέχρι την εφηβεία, όταν δηλαδή το διάβασα. «ΕΞΟΔΟΣ» του Αμερικανού συγγραφέα Leon Uris.

Το βιβλίο έγινε ταινία το 1960 με τον Paul Newman. Αν και δεν είδα ποτέ την ταινία, η μουσική του έργου συνόδευε πάντα αυτή την ιστορία στις παιδικές μου αναμνήσεις.

Η υπόθεση του βιβλίου ήταν εμπνευσμένη από το ταξίδι του πλοίου «EXODUS» με 4500 περίπου Εβραίους μετανάστες που εγκατέλειψαν τη Γαλλία τον Ιούλιο του 1947 για να φτάσουν στην Παλαιστίνη, αν και δεν κατείχαν τα νομιμοποιητικά έγγραφα για μετανάστευση στο αγγλοκρατούμενο μέρος της Παλαιστίνης.  Οι επιβάτες είχαν την τύχη να επιζήσουν από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, αλλά και αυτό το ταξίδι ήταν γεμάτο εμπόδια και δυσάρεστες εκπλήξεις.  Το πλοίο κατάφερε να φτάσει στη Χάϊφα, οι  Άγγλοι  όμως το ανάγκασαν να επιστρέψει στην Ευρώπη μετά από επίθεση που κατέληξε σε τρεις νεκρούς και αρκετούς τραυματίες.

Οι παράνομοι ταξιδιώτες, για παραδειγματισμό στους μελλοντικούς παράνομους, τοποθετήθηκαν προσωρινά σε στρατόπεδα εγκλεισμού στην Κύπρο, που επίσης ήταν υπό αγγλική κυριαρχία τότε, μέχρι την τελική απέλασή τους στη Γαλλία.  Φτάνοντας στη Γαλλία, στη Μασσαλία, με διαφορετικά πλοία πια λόγω της οικτρής κατάστασης του «ΕΞΟΔΟΣ», η Γαλλική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι θα δεχόταν μόνο όσους μετανάστες επιθυμούσαν πραγματικά να αποβιβαστούν.  Δεδομένου ότι ο στόχος τους ήταν η Παλαιστίνη, κανένας δεν δέχτηκε να αποβιβαστεί.

Οι Άγγλοι για να δώσουν λύση στο πρόβλημα οδήγησαν τους μετανάστες στη Γερμανία σε αγγλοκρατούμενο έδαφος.  Οι ταξιδιώτες όταν αντιλήφθηκαν ότι τα πλοία δεν κατευθύνονταν στην Κύπρο και τη Μέση Ανατολή, ξεκίνησαν 24-ωρη απεργία πείνας.  Είχαν κλείσει πια περισσότερες από 30 ημέρες ταξιδιού.  Οι αντιστάσεις είχαν μειωθεί κι έτσι οι Άγγλοι κατάφεραν να τους εξαναγκάσουν σε αποβίβαση.

Οι ταξιδιώτες κατέληξαν άλλη μια φορά σε στρατόπεδα σε γερμανικό έδαφος.  Μερικοί από αυτούς έζησαν στα στρατόπεδα μέχρι το 1949 όταν ανακηρύχθηκε η ίδρυση του κράτους του Ισραήλ.  Οι περισσότεροι όμως, σταδιακά φυγαδεύονταν στην αμερικανική ζώνη και από’κει στην Παλαιστίνη.

Το γεγονός είχε λάβει μεγάλη δημοσιότητα και ανάγκασε τον Οργανισμό των Ηνωμένων Εθνών να εμπλακεί σε αυτή την περιπέτεια για έναν λαό που δεν έχει εξασφαλίσει την παγκόσμια  συμπάθεια αλλά σίγουρα έχει κερδίσει τον  θαυμασμό και τον φόβο από τους πολλούς εχθρούς του.

Ακόμα και τώρα διερωτώμαι πόσοι Έλληνες να είχαν διαβάσει το βιβλίο.  Είμαι σίγουρη ότι πολλοί γνωρίζουν το τραγούδι ή το μουσικό κομμάτι χωρίς να γνωρίζουν από που προέρχεται.

Σημείωση και στίχοι:

Το τραγούδι τραγουδήθηκε αρχικά από τον Pat Boone, αλλά και από τον Andy Williams και την Edith Piaf (στα γαλλικά).

This land is mine, God gave this land to me,
This great this golden land to me.
And when the morning sun reveals her hills and plains,
I see a land where children can run free.

So take my hand and walk this land with me,
And walk this lovely land with me.
Though I am just a man, when you are by my side,
With the help of God I know I can be strong.

So take my hand and walk this land with me,
And walk this golden land with me.
Though I am just a man, when you are by my side,
With the help of God I know I can be strong.

To make this land our home,
If I must fight, I'll fight to make this land our own.
Until I die, this land is mine.

ΑΝΟΙΚΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ

Αθήνα, 16 Φεβρουαρίου 2012

Αγαπητοί κύριοι της Γερμανικής κυβέρνησης,

Πρώτα-πρώτα θα ήθελα να σας δικαιώσω:  Η πολιτική ηγεσία στην Ελλάδα είναι αναξιόπιστη.  Όπως το διαπιστώνετε εσείς, έτσι το έχει διαπιστώσει πια και ο τελευταίος κοντόφθαλμος λάτρης των εγχώριων κομματικών μηχανισμών. Άρα δεν κομίζετε γλαύκα εις Αθήνας.  Πρέπει όμως να σκεφτείτε και τα σημεία στα οποία λαθεύετε.

Το σημαντικότερο στοίχημα στην Ευρωπαϊκή κρίση είναι να ξεχωρίσουν οι Ηγέτες που θα έχουν το χάρισμα να οδηγήσουν όλες τις χώρες της Ευρώπης προς την έξοδο του σκοτεινού τούνελ.

Ο Ηγέτης του 21^ου αιώνα – σε επιχειρηματικό ή κυβερνητικό επίπεδο – πρέπει να διαθέτει όραμα, καινοτόμες ιδέες, στρατηγική για το κοινό καλό μέσω της ομαδικότητας, ευελιξία και πολλά άλλα.

Επίσης ο ταλαντούχος Ηγέτης της σύγχρονης εποχής επιβραβεύει την κάθε προσπάθεια ενός συνεργάτη που κάνει κόπο για να βελτιώσει την απόδοσή του.  Στην περίπτωση δε που θα αποφασίσει να απολύσει έναν αποτυχημένο συνεργάτη, δεν ασκεί ψυχολογικό πόλεμο για να τον εξαναγκάσει σε παραίτηση. Μιλά ευθέως μαζί του αφού πρώτα του προσφέρει συμβούλευση και εκπαίδευση (και όχι Επίτροπο). Αυτή η τακτική στον 21^ο αιώνα θεωρείται ξεπερασμένη ή και ανήθικη.

Τι έχει καταφέρει η Γερμανία μέχρι τώρα?

Εν συντομία θα παραδεχόμουν ότι η χώρα σας έχει επιδείξει μερικώς τα χαρίσματα του σύγχρονου Ηγέτη.   Μερικώς, γιατί υπάρχει μια βασική διαφορά.  Το όραμα της και, σαν αποτέλεσμα, η άσκηση της πολιτικής και των αποφάσεων της Γερμανίας αφορά μόνο στον δικό της συγκεκριμένο γεωγραφικό χώρο και σε μια περιορισμένη μειοψηφία παρατρεχάμενων κολαούζων (ονόματα δεν λέμε, οικογένειες-κράτη δεν θίγουμε) και όχι στην κοινή προσπάθεια.

Αυτό την οδηγεί σε απομόνωση.  Είναι έμπειρη, άλλωστε, η Γερμανία στην απομόνωση στο πέρασμα των χρόνων.  Άρα δεν μπορέσατε ούτε να καινοτομήσετε.  Επαναλαμβάνετε τα ίδια λάθη που οδήγησαν τη χώρα σας στην εξαθλίωση και απαξίωση τουλάχιστον δύο φορές στον 20^ο αιώνα, αφού πρώτα είχατε οδηγήσει άλλα κράτη και έθνη στην εξαθλίωση.

Η Ιστορία δεν σας δίδαξε.  Πάντως αν νομίζετε ότι θα χρειαστείτε ανάπτυξη των ηγετικών ικανοτήτων σας, οι άλλες χώρες της Ευρώπης (αλλά και της Αμερικής) διαθέτουν αρκετούς γκουρού.  Μπορείτε να απευθυνθείτε σε αυτούς. Η εναλλακτική σας λύση είναι να αναζητήσετε έναν πραγματικό Ηγέτη ανάμεσα στους πολιτικούς σας – αφού εξαιρέσετε αυτούς που έχουν διασύρει τη χώρα σας - έγκαιρα, πριν διαλύσετε την Ευρώπη.

Με τιμή,

Μια Ελληνίδα πολίτης

ΟΥΔΕΝ ΚΑΚΟΝ ΑΜΙΓΕΣ ΚΑΛΟΥ

(Με αφορμή επαγγελματικό Συμπόσιο στην Αθήνα – 14 Φεβρουαρίου 2012)

Κάτι άλλαξε στη ζωή μου τους τελευταίους μήνες.  Για να είμαι ειλικρινής, πολλά πράγματα έχουν αλλάξει στην ζωή μου, όπως παραδείγματος χάριν ότι έχω περισσότερο ελεύθερο χρόνο.  Ο ελεύθερος χρόνος με τη σειρά του έφερε κάτι πολύ πιο σημαντικό που θέλω να μοιραστώ μαζί σας.

Το σημαντικότερο που μου έχει συμβεί είναι ότι έχω αποκτήσει πολλούς  νέους φίλους.

Ένας καινούριος φίλος μου είναι ο υπάλληλος στον ΟΑΕΔ της περιοχής μου στο γκισέ των «Πληρωμών».  Φαίνεται ότι είτε πρόκειται για κάποιο πολύ ευγενικό παιδί είτε για κάποιον καλά εκπαιδευμένο υπάλληλο είτε ότι η φυσιογνωμία μου έχει κάτι ξεχωριστό.  Με καλωσορίζει κάθε μήνα με ιδιαίτερη ευγένεια αλλά και με βλέμμα αναγνώρισης.  Περιμένω ότι την επόμενη φορά θα είναι έτοιμος να με προσφωνήσει και με το όνομά μου και όχι μόνο με το ευγενικό «Α, γεια σας, κυρία, τι κάνετε?».

Ενδεικτικά επίσης να σας πω ότι οι φίλοι μου στο Facebook μέχρι τον Σεπτέμβριο ήταν μετά βίας 150 ενώ τώρα έφτασαν τους 375+.  Μέχρι τότε κανείς δεν επικοινωνούσε μαζί μου μέσω του chat room.  Τώρα όλο και περισσότερες φορές έχω τη χαρά να δεχτώ την επίσκεψη κάποιου φίλου στον κουβεντο-χώρο.

Για πρώτη φορά η φουρνάρισσα στον γειτονικό φούρνο πρόσεξε ότι είμαι πελάτισσά της μετά από 15 χρόνια.  Μέχρι πριν λίγους μήνες, η βιαστική γυναίκα που έμπαινε στο μαγαζί της τις σκοτεινές χειμωνιάτικες απογευματινές ώρες να αγοράσει ψωμί χωρίς να έχει χρόνο για κουβέντες, περνούσε απαρατήρητη.

Οι κοπέλες από το συνεργείο καθαρισμού της πολυκατοικίας έχουν γίνει φιλενάδες μου επίσης.  Αφού κατάλαβαν ότι είμαι πια στο σπίτι τα περισσότερα πρωινά,  προτιμούν το δικό μου κουδούνι για να τους ανοίξω δύο φορές την εβδομάδα.  Γνωριστήκαμε από κοντά και με την ευκαιρία μιας προσφοράς μου σε ρούχα, συζητήσαμε τα προβλήματά για το μεγάλωμα των μικρών παιδιών τους και για τον αριθμό των ενσήμων που καλύπτουν κάθε μήνα.  Το αποτέλεσμα είναι να έχει κτιστεί μια καλή σχέση.  Τώρα διαθέτω τον καθαρότερο διάδρομο από όλους τους ορόφους.

Η πιο χαριτωμένη φιλενάδα που απέκτησα πρόσφατα είναι τεσσάρων ετών.  Παρόλο που δεν έχω πείρα στην γλώσσα των παιδιών, βρίσκουμε πάντα θέματα για να κάνουμε συζήτηση με έναν δικό μας μοναδικό κώδικα επικοινωνίας.

Τα Χριστούγεννα φάνηκε και η φιλία που είχα κτίσει τα τελευταία χρόνια με τα παιδιά με νοητική υστέρηση από δύο Κέντρα Αποκατάστασης.  Πριν η σχέση μου μαζί τους οφειλόταν στην επαγγελματική μου δραστηριότητα.  Τώρα πια είμαστε φιλαράκια και μπορώ να τους βοηθώ εθελοντικά.

Φίλοι αλλά και συμπαραστάτες αυτό τον καιρό είναι και τα στελέχη της Εταιρίας Συμβούλων που έχουν αναλάβει την επαγγελματική μου επανατοποθέτηση.  Είναι τα μάτια και τα αυτιά μου στην αγορά.  Είναι οι «μυστικο-σύμβουλοί» μου πριν και μετά από τις συνεντεύξεις στους υποψήφιους εργοδότες μου.

Οι ανθρώπινες σχέσεις βρήκαν τη θέση τους στην καθημερινότητά μου τελικά. 

Φαίνεται όμως ότι και τα λουλούδια μου, τώρα που με βλέπουν πιο πολλές ώρες και μάλιστα με το φως του ήλιου, περνούν την καλύτερη τους φάση.  Τα ζουμπούλια μου άνθισαν ενώ δεν είχαν ανθίσει ποτέ.  Οι ανοιξιάτικες βιολέτες έχουν μείνει πράσινες ακόμα και κατά τη διάρκεια του χειμώνα και ήδη σήμερα το πρωί διέκρινα τα πρώτα μπουμπούκια.

Ουδέν κακόν αμιγές καλού!

ΕΝΑ ΠΑΙΔΙ ΣΑΝ ΤΟ ΔΙΚΟ ΜΟΥ

Τους τελευταίους μήνες δεν είχες προσέξει ότι περνά πολλές ώρες στο κομπιούτερ.  Τον είχες ρωτήσει μια φορά γιατί δεν ψάχνει να βρει δουλειά αντί να τριγυρνά στις καφετέριες και τα γήπεδα.  Ίσως δεν είχες προσέξει ότι το παιδί είναι αδιάφορο και αδικαιολόγητα ήρεμο.  Δεν σου έκανε εντύπωση που δεν αγοράζει βιβλία και γελούσες με την αγάπη του για τις αθλητικές εφημερίδες.  Διερωτήθηκες αν του φτάνει το χαρτζιλίκι που του δίνετε.  Ήσουν περήφανη που δεν ήταν γραμμένος στην ΚΝΕ μαζί με όλο τον συρφετό των ψευτο-επαναστατών νεολαίων.

Δεν το αμφισβητώ.  Έχεις πολλές σκοτούρες στο κεφάλι σου.  Μπορεί να είσαι άνεργη.  Μπορεί να είσαι μικρο-επιχειρηματίας με προβλήματα.  Μπορεί να σε έχει απογοητεύσει ο άντρας σου γιατί η ζωή μαζί του δεν κύλησε όπως την περίμενες.

Χτες ήταν η πέμπτη ή έκτη φορά που το παιδί σου γύρισε αργά στο σπίτι.  Τη στιγμή που μπήκε στο σαλόνι, ξενυχτισμένη κρατούσες το control της τηλεόρασης και όρθια, αποσβολωμένη, παρακολουθούσες τις ζημιές από κουκουλοφόρους στο κέντρο της Αθήνας.

Άκουσες το κλειδί στην πόρτα.  Οι σκηνές που παρακολουθούσες σε είχαν σοκάρει.  Χωρίς να γυρίσεις να τον κοιτάξεις, τον ρώτησες «Είδες, είδες, τα κω...παιδα?»  Η απάντηση ήταν γρήγορη αλλά ήρεμη.  «Καλά κάνουν.» Η συζήτηση δεν συνέχισε. «Άραγε ποιοι είναι οι γονείς αυτών των παιδιών?», τον ρώτησες.  Δεν πήρες απάντηση.

Γύρισες να εντοπίσεις από που προερχόταν η ασυνήθιστα γλυκερή μυρωδιά που γέμισε το καθιστικό.  Είδες την πλάτη του την ώρα που έμπαινε στο δωμάτιό του.  Το σακίδιό του ήταν βρώμικο αλλά άδειο.

ΑΠΟΛΕΙΠΕΙΝ Ο ΘΕΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΝ

Ασχολήθηκαν όλοι για το Gran Rifiuto του κ. Καρατζαφέρη, τη μεγάλη άρνηση, τη δική του επανάσταση (?) που εξέφρασε μέσα από τους στίχους του Καβάφη ("ο αρνητής δεν μετανιώνει εάν ρωτιόταν πάλι όχι θα ξαναέλεγε κι όμως τον καταβάλει εκείνο το όχι το σωστό σε όλη του τη ζωή"). Κατάφερε όμως και πάλι να θολώσει τους ακροατές.  Αυτός αρνείται? Η τρόικα αρνείται?  Ευτυχώς δεν είμαι θαυμάστριά του με αποτέλεσμα να έχω σώσει την πνευματική μου ισορροπία.

Εκπληκτικό το ποίημα του Καβάφη, που όταν το πρωτοδιάβασα στην εφηβεία, φυσικά μόνο τον κ. Καρατζαφέρη δεν είχα στο μυαλό μου.  Δική μου ανάλυση είχα κάνει. Δική μου ερμηνεία είχα δώσει βασισμένη τότε στις εφηβικές ανησυχίες και δήθεν επαναστάσεις μου.

Θα ήθελα να τον ευχαριστήσω, πάντως, γιατί ξαναγύρισα στα σχολικά θρανία όταν στο μάθημα των Νέων Ελληνικών αναλύαμε την ποίηση των Ελλήνων ποιητών.  Μια και μας θύμισε  τον Κωνσταντίνο Καβάφη, θυμήθηκα ένα από τα δύο πιο αγαπημένα μου καβαφικά ποιήματα, το «Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον», τόσο επίκαιρο αυτές τις ημέρες που παρακολουθούμε την πτώση του κάθε σύγχρονου Αντωνίου (συνονόματου ή όχι):

Σαν έξαφνα, ώρα μεσάνυχτ’, ακουσθεί

αόρατος θίασος να περνά

με μουσικές εξαίσιες, με φωνές –

την τύχη σου που ενδίδει πια, τα έργα σου

που απέτυχαν, τα σχέδια της ζωής σου

που βγήκαν όλα πλάνες, μη ανοφέλετα θρηνήσεις.

Σαν έτοιμος από καιρό, σα θαρραλέος,

αποχαιρέτα την, την Αλεξάνδρεια που φεύγει.

Προ πάντων να μη γελασθείς, μην πεις πως ήταν

ένα όνειρο, πως απατήθηκεν η ακοή σου,

μάταιες ελπίδες τέτοιες μην καταδεχθείς.

Σαν έτοιμος από καιρό, σα θαρραλέος,

σαν που ταιριάζει σε που αξιώθηκες μια τέτοια πόλι,

πλησίασε σταθερά προς το παράθυρο,

κι άκουσε με συγκίνησιν, αλλ’ όχι

με των δειλών τα παρακάλια και παράπονα,

ως τελευταία απόλαυσι τους ήχους,

τα εξαίσια όργανα του μυστικού θιάσου,

κι αποχαιρέτα την, την Αλεξάνδρεια που χάνεις.

Ο Αντώνιος, όταν πολιορκούνταν από το στόλο του Οκταβιανού στην Αλεξάνδρεια, «έξαφνα» βλέπει το τέλος της δύναμής του.  Σημαντική η λέξη «έξαφνα» γιατί στους μεγάλους και τρανούς το τέλος έρχεται μόνο ξαφνικά και σπάνια τους βρίσκει προετοιμασμένους (1).  Αφορμή για τη διαμάχη των δύο αντρών ήταν η δωρεά εδαφών που ανήκαν στην αυτοκρατορία από τον Αντώνιο στην Κλεοπάτρα!

Ο ίδιος ο Αντώνιος θεωρούσε προστάτη του τον Διόνυσο με τους συνοδούς του (τον «θίασο»).  Την κρίσιμη ώρα ο «θίασος περνά» εγκαταλείποντάς τον.

Η Αλεξάνδρεια συμβολίζει όλα αυτά που έχει πετύχει ο άνθρωπος.  Πλούτη, μεγαλεία κι εξουσία μπορεί να είναι η «Αλεξάνδρεια» κάποιου μεγαλοσχήμονος (2).

Ο ποιητής ζητά από τον ήρωα να είναι «θαρραλέος» και «έτοιμος από καιρό», με το κεφάλι ψηλά, αξιοπρεπής, «όχι με των δειλών τα παρακάλια».  Να ευχαριστηθεί «ως τελευταία απόλαυσι» ακόμα και την ώρα της πτώσης.

Πολύ πικρό το ποίημα του Καβάφη.  Βρήκα τόσες ομοιότητες και ευκαιρίες παραλληλισμού στην εποχή μας, που δεν μπόρεσα να αντισταθώ στην καταγραφή του αυτές τις ημέρες.

Ακόμα κι εμείς, οι μικροί, που έχουμε πετύχει κάποια «Αλεξάνδρεια», ας διδαχτούμε από τη φιλοσοφία του Καβάφη, κι ας είμαστε «σαν έτοιμοι απο καιρό» που «αξιωθήκαμε μια τέτοια πόλι», να αποχαιρετίσουμε την Αλεξάνδρειά μας. (3)

(4)

(1)     Να θυμίσουμε ότι και στην εποχή μας κάποιοι προσπαθούν να παραμείνουν κολλημένοι στην καρέκλα τους

(2)     Στην εποχή μας μπορεί να είναι οι βίλες, τα cayenne και οι κομματικοί θώκοι

(3)     Δυστυχώς χάνουμε (ή, καλύτερα, χάσαμε) την εθνική μας ανεξαρτησία, τον πολιτισμό, την περηφάνεια μας και ό,τι έχουμε δημιουργήσει, μικρό ή μεγάλο. Ας μείνουμε όρθιοι.

(4)     Το ποίημα διαβάζει ο Δημήτρης Χόρν  - από το YouTube

Η ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΕΝΟΣ ΠΡΩΗΝ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ

Η εικόνα του πρώην πρωθυπουργού, κ. Γιώργου Παπανδρέου, να «κτυπά το χέρι στο τραπέζι» (προφανώς μεταφορικά) για να κάνει τον σκληρό απέναντι στους εκπροσώπους των δανειστών μας, είναι άαααασχετη – όπως λέμε οι Νεοέλληνες. Είναι τόσο «άσχετη», άκαιρη και συζητήσιμη, όσο και η προηγούμενη ενδοτικότητά του, η εξαγγελία του δημοψηφίσματος και η δημόσια επανειλημμένη αιτιολόγηση των κινήσεών του.

Τι να πεις για έναν πολιτικό που δείχνει υπερ-εργατικότητα και υπερ-δραστηριότητα όταν καλείται (προσκαλείται ή αυτο-προσκαλείται) να εμφανιστεί στο Καστελλόριζο και την Κόστα Ρίκα, ενώ δείχνει μαλθακότητα στην άσκηση πολιτικής βούλησης?

Παρατηρώ το νέο πρόσωπο του Γ. Παπανδρέου.  Αντιδράσεις αψυχολόγητες από τη μια μεριά.  Από την άλλη πλευρά, τα μαλλιά του άσπρισαν, το χαμόγελο έσβησε.  Το σοβαρότερο όμως που βλέπω είναι το κενό βλέμμα.  Η μόνιμη κουρτίνα μπροστά στα μάτια του.

Σημάδια κατάθλιψης?  Αναμενόμενη για έναν άνθρωπο που κατηγορήθηκε για «μαμάκιας» και «νεποτιστής».  Αναμενόμενη για έναν πολιτικό που κατηγορήθηκε για ανίκανος, προδότης ή και δοσίλογος.  Αναμενόμενη για έναν άνθρωπο σε αυτή την ηλικία που προσπαθεί να προσανατολιστεί επαγγελματικά, χωρίς να εγκαταλείπει τον (οποιοδήποτε) θώκο έχει.  Αναμενόμενη για τον πολιτικό που τον πρόδωσαν ακόμα κι αυτοί που τον έβλεπαν σαν Θεό και ευεργετήθηκαν απ’ αυτόν.

(Υ.Γ.:  Η ώρα είναι 11:39 Κυριακή, 11 Φεβρουαρίου.  Ο Γ. Παπανδρέου είναι στο βήμα της Βουλής.  Αναθεωρώ τα παραπάνω που είχα γράψει χτες.  Η περίπτωση του πρώην πρωθυπουργού πρέπει να μελετηθεί από ψυχίατρο και όχι ψυχολόγο).

(Υ.Γ.2:  Αρνούμαι να διανθίσω τη δημοσίευση αυτή με φωτογραφία.  Επίσης αρνούμαι να δημοσιεύσω τη σημερινή γελοία εικόνα στην Ακρόπολη).

ΚΑΡΝΑΒΑΛΙ

ΚΑΡΝΑΒΑΛΙ

Χρώματα, μουσικές και χορός.  Χάνομαι ανάμεσα σε άγνωστους

ή μήπως γνωστούς που δεν αναγνωρίζω μέσα από τη μασκαράτα τους?

Σάμπως αναγνώριζα τους γνωστούς

και με τη μασκαράτα της καθημερινότητας?

Ποιοι είναι πραγματικά?  Τι κρύβει το χαμόγελο?

Κρύβει θλίψη, μίσος, φιλοδοξία, εγωπάθεια, απομόνωση, βλακεία, φόβο?

Ώρες-ώρες βγαίνει η μάσκα κατά λάθος

και βλέπω το πραγματικό πρόσωπο.

Τρομάζω!  Δεν εκπλήσσομαι – τρομάζω!

Τα χρόνια έχουν περάσει κι όμως ακόμα δεν έχω συνηθίσει.

Με τρομάζει αυτό που κρύβει ο καθένας μας.

Παλιά δεν τρόμαζα γιατί δεν καταλάβαινα ότι κάτι κρυβόταν.

Όταν το κατάλαβα πριν έξι χρόνια τρόμαξα κι από τότε τρομάζω συνέχεια όπως τρόμαζα μικρή και φοβόμουν τις μουτσούνες του καρναβαλιού.

Τότε τρόμαζα με τις μάσκες

τώρα τρομάζω με αυτό που κρύβεται πίσω από τη μάσκα.

Το καρναβάλι είναι η γιορτή του φόβου.

Τα χρώματα, οι μουσικές και ο χορός είναι τα πέπλα που κρύβουν το φόβο.

(Από τη συλλογή «Θέλεις να σβήσεις του πόνου τις στάχτες»-γραμμένο το 2006)

ΚΑΡΟΛΟΣ ΝΤΙΚΕΝΣ

Οι δρόμοι στενοί.  Βρέχει εδώ και μέρες.  Τα πόδια βουλιάζουν στη λάσπη και τις καβαλίνες των αλόγων.  Η υγρασία μπαίνει στα κόκαλα.  Ομίχλη έχει καλύψει τα πάντα.  Ένας καπνοδοχοκαθαριστής διασχίζει τον δρόμο.  Δίπλα του ένα μικρόσωμο ξυπόλητο αγόρι.  Ο άντρας βρίζει το παιδί χυδαία.

Τα σπίτια χαμηλά.  Που και που ένα κερί φωτίζει το εσωτερικό των σπιτιών.  Κάθε σπίτι και ένα παιδί άρρωστο.  Κάθε σπίτι και μια δυστυχία.  Ένα κλάμα μωρού σπάει τη σιωπή από τη δεξιά συστάδα σπιτιών.  Μια σπαρακτική γυναικεία κραυγή καλύπτει το κλάμα.  Μια πόρτα ανοίγει κι ένα άγνωστο χέρι σπρώχνει μια νέα κοπέλα στον λασπωμένο δρόμο.  «Πόρνη, μας ντρόπιασες!»

Κάποιος από το βάθος πλησιάζει παραπατώντας.  Διάλεξε να πνίξει τη δυστυχία του σε γαλόνια μπύρας.  Με πλησιάζει και φοβάμαι......................

Έκανα με τη φαντασία ένα γρήγορο ταξίδι στη Βικτωριανή εποχή του Καρόλου Ντίκενς χωρίς, όμως, τη δική του πένα.  Αν έκλεινα τα μάτια, αυτά θα φανταζόμουν.  Η ανάγνωση των βιβλίων του, άλλες φορές καταναγκαστικά για να εμβριθίσουμε στην αγγλική γλώσσα στα μαθητικά χρόνια και άλλοτε με ευχαρίστηση, έχουν αφήσει καθαρές εικόνες από το Λονδίνο της φτώχειας και του «fog».  Πριν λίγα χρόνια στο Μουσείο της Πόλης του Λονδίνου, οι υπεύθυνοι του Μουσείου είχαν στήσει μια ολοζώντανη αναπαράσταση, χωρίς να είμαι σίγουρη αν αφορούσε αποκλειστικά στη Βικτωριανή εποχή.

Αφορμή γι’ αυτό το άγριο ταξίδι είναι τα 200 χρόνια από τη γέννησή του συγγραφέα. Γνωρίζοντας στενογραφία, ο Κ. Ντίκενς μπόρεσε να γίνει ανταποκριτής εφημερίδας.  Από τα ταξίδια που έκανε αλλά και από τη σκληρή δουλειά του σε εργοστάσιο βερνικιών όταν ήταν παιδί, γνώρισε πολλούς ανθρώπους και δύσκολες καταστάσεις που μετέφερε στα βιβλία του.  Το ταλέντο του αναγνωρίστηκε όσο ήταν στη ζωή, γνώρισε επιτυχία και έζησε άνετα στην Αμερική και στην Αγγλία.  Ο τάφος του βρίσκεται στο Αββαείο του Westminster.

ΠΟΙΗΤΕΣ και ΠΟΙΗΤΕΣ, ΛΟΓΙΟΙ και ΛΟΓΙΟΙ

Κάποτε ο ποιητής έλεγε:

(Ελύτης) Χρειάστηκε να βάλλω τα δυνατά μου για να τα βγάλω πέρα με τις απαιτήσεις της δημοσιότητας, τις συνεντεύξεις και τις τηλεοράσεις. Αλλά ένιωθα κάθε στιγμή ότι δεν εκπροσωπούσα το ταπεινό μου άτομο αλλά ολόκληρη τη χώρα μου. Κι έπρεπε να την βγάλω ασπροπρόσωπη. Δεν ξέρω αν το κατάφερα. Δεν είμαι καμωμένος για τέτοια. Για τιμές και για δόξες. Τη ζωή μου την πέρασα κλεισμένος μέσα σε 50 τετραγωνικά (μέτρα), παλεύοντας με τη γλώσσα. Επειδή αυτό είναι στο βάθος ή ποίηση: μια πάλη συνεχής με τη γλώσσα. Τη γλώσσα την ελληνική που είναι η πιο παλιά και η πιο πλούσια γλώσσα του κόσμου.

(Σεφέρης) Καταλαβαίνει κανείς πως δουλεύει καλά, όταν κάθε περιστατικό, το πιο μικρό και ασήμαντο, της καθημερινής ζωής του και της σκέψης του, έρχεται, σαν μοναχό του, και βάζει ένα πετραδάκι στο πράγμα που φτιάνει.

(Βάρναλης) «Σ' όλη μου τη ζωή, του δασκάλου, του λογοτέχνη και του δημοσιογράφου ποτέ ούτε έκανα ούτε έγραψα τίποτε παρά τη συνείδησή μου ή εναντίον του Λαού/ εναντίον της ελευθερίας του και των ελευθεριών του».

Γέμιζε η ψυχή μας Ελλάδα.  Σκύβαμε το κεφάλι με σεβασμό.

Τώρα ο ποιητής αρνείται την αναγνώριση που του γίνεται και το βραβείο που του προσφέρεται και μιλά.  Τα λόγια του καρφιά:

(Χριστιανόπουλος) «Έχω εκνευρισμό με τους συναδέλφους σας που μου έχουν πρήξει το συκώτι, εδώ και τρεις μέρες! Δεν σας θυμάμαι! Σας μιλώ όχι για την αξία σας, αλλά γιατί με ακούν κάποιοι, το καταλάβατε; Με πολύ ζόρι σας ανέχομαι αυτή τη στιγμή και για λόγους ευγενείας δεν σας έδιωξα».

Κάτι λείπει.  Ο λόγος του ποιητή προσαρμόστηκε στην κατάντια του ευτελισμού.

ΟΙ ΚΑΤΑΔΙΚΑΣΤΕΟΙ

Ο Δήμος Αθηναίων έτυχε – για πρώτη (και τελευταία?) φορά – να λειτουργήσει προληπτικά δείχνοντας ευαισθησία στις ομάδες των άστεγων.  Οργάνωσε χώρους και προμήθειες για να φιλοξενήσει τους εκατοντάδες άστεγους τις κρύες προηγούμενες ημέρες. Ευτυχώς υπήρξαν και οι φωνές, αν και στο παρελθόν επικριτικές, που αποδέχθηκαν και επιδοκίμασαν την προσπάθεια αυτή.  Κοντά τους άντρες και γυναίκες εθελοντικά, μέλη ΜΚΟ ή όχι, έτρεξαν να βοηθήσουν.

Πάντα όμως υπάρχουν και οι κομπλεξικές μειονότητες.  Βρέθηκε κι αυτή τη φορά, το ποσοστό του 2% που ζήλεψε την αίγλη της προσπάθειας και προσπάθησε να την «καπελώσει».

Τι σκέφτηκαν να κάνουν?  Οδήγησαν δύο-τρεις άστεγους στο Πνευματικό Κέντρο Αθηνών, διέρρηξαν κάνοντας ζημιά στην κρατική (και προσωπική μας εν τέλει) περιουσία και τους τοποθέτησαν στους χώρους του Πνευματικού Κέντρου, αντί να τους συνοδεύσουν στους οργανωμένους χώρους.

Χωρίς να γνωρίζω ποιοι μπορεί να σκέφτονται έτσι, αντιλαμβάνομαι ότι είναι άνθρωποι που προτιμούν να τραβήξουν τα φώτα της δημοσιότητας παρά να προσφέρουν πραγματικά στην ελληνική κοινωνία.  Είναι ομάδες (γκρουπούσκουλα) που αποδεικνύουν την ύπαρξή τους μόνο μέσα από τέτοιες πρωτοβουλίες. Διερωτώμαι αν ο στόχος είναι και πάλι τα «ψηφαλάκια».

Μόλις μάθω ότι κάποιος τους έδωσε «πολιτική» στήριξη, θα σας ενημερώσω, αγαπητοί αναγνώστες.

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΗ ΛΑΚΩΝΙΚΗ ΜΑΝΗ

(ένα κείμενο γραμμένο τον Ιούλιο και τον Σεπτέμβριο 2011 - από την Άννα Νάταρ Anna Natar)

 

Πρώτο καλοκαίρι που τα κινητά τηλέφωνα σίγησαν.  Με «παύση πληρωμών» μας απειλούν στην τηλεόραση.  «Παύση ενοχλήσεων» μου υποσχέθηκαν από τη δουλειά.

Εξαγορά μετοχών, αναδιοργάνωση και στο τέλος θα δεις την πόρτα από την έξω μεριά.  Ουδέν κακόν αμιγές καλού, όμως.  Θα ανοίξει ο δρόμος ο γαλάζιος, της ηρεμίας.  «Μου το υπόσχεσαι?»  «Θα κάνω ό τι μπορώ», μου λέει η φωνή.  Ήδη όμως το κινητό έχει καταλάβει την πορεία των πραγμάτων κι έτσι δεν κτυπά, παρά μόνο για την απαραίτητη επικοινωνία.  Μπήκε κι αυτό στην πορεία του γαλάζιου δρόμου.  Μη μπερδεύεσαι:  δεν περνώ πολιτικά μηνύματα.  Περιγράφω την εικόνα του παράδεισου με τον γαλάζιο ουρανό και τα άσπρα συννεφάκια.

Αποφάσισα να δω στις εξελίξεις τη φωτεινή όψη της ζωής. Γίνομαι λοιπόν ξέγνοιαστος καβαλάρης, χωρίς τις ενοχλήσεις των τελευταίων δεκαετιών και βρέθηκα να οργώνω την Πελοπόννησο.  ΄Αφησα πίσω μου την καθημερινότητα, τις έννοιες, τις αϋπνίες.

Προορισμός η λακωνική Μάνη.  Γιατί?  Γιατί είναι γεμάτη Ελλάδα, γιατί έχει πρόσβαση με το αυτοκίνητο, γιατί έχει πύργους, γιατί έχει πολλές παραλίες, γιατί μας έκαναν καλή προσφορά για διαμονή. Χα!  Ευχαριστώ Porto Vitilo.

Δεν θα σας μιλήσω για τις ατέλειωτες ώρες που ξεχασμένη στην παραλία με ένα βιβλίο θυμάμαι να σηκωθώ μόνο για να πέσω στη θάλασσα.  Δεν θα σας μιλήσω ούτε για τις αναρίθμητες ελιές που έφαγα. Είμαι σίγουρη ότι δεν θα θέλατε καταγραφή ιστορικών και μνημειακών στοιχείων. Θα προτιμήσω να σας μιλήσω για τις διαδρομές και τις εμπειρίες.

Τελικός προορισμός για τη διαμονή είναι το Οίτυλο, το Νέο Οίτυλο, το Καραβοστάσι κοντά στην Αρεόπολη δηλαδή στη Μέση Μάνη.  Ξεκινώντας από την Αθήνα, δεν είχα ξεκαθαρίσει στο μυαλό μου γιατί πρέπει να αναφέρω τρεις διαφορετικές ονομασίες για να προσδιορίσω που είναι ο προορισμός.  Πρόκειται για τρεις οικισμούς που αποτελούν έναν  δήμο.

Για τη διαδρομή δεν χρειάζεται ο ταξιδιώτης να μπει στη Σπάρτη. Με λύπη προσπερνώ και το αγαπημένο Γύθειο.  Το τοπίο είναι γεμάτο ελιές, πικροδάφνες και φραγκόσυκα.  Σε λιγώνει η μυρωδιά από τη ρίγανη και το θυμάρι.  Ο δρόμος αρκετά στενός αλλά «αξιοπρεπής» με οδηγεί προς την Αρεόπολη.

Ξαφνικά όμως, πριν την Αρεόπολη, μία μικρή ταμπελίτσα δείχνει «Νέο Οίτυλο».  Ο δρόμος είναι τόσο στενός που, νομίζω δικαίως, ο ταξιδιώτης απορεί «Πού πάω?»  Η κατάσταση της ασφάλτου είναι τέτοια που υποπτεύομαι ότι πήρα λάθος δρόμο.  Κι όμως η θέα του Οίτυλου από ψηλά με ανταμείβει.  Ξανά ρωτώ:  «Πού πάω?»  αλλά αυτή τη φορά εννοώντας πως κατευθύνομαι προς τον παράδεισο.  Απέραντο γαλάζιο και η αγριάδα του τοπίου.  Από ψηλά διακρίνονται και οι μικροί οικισμοί: Οίτυλο, Καραβοστάσι και το Νέο Οίτυλο.  Από ψηλά διακρίνονται μετά βίας και οι ψαρόβαρκες αραγμένες στο λιμανάκι στο Καραβοστάσι.  Στροφές. Ξερά χόρτα δεξιά και αριστερά.  Μήπως έπρεπε να έχω περάσει από την Αρεόπολη πρώτα για να βρούμε πιο βατό δρόμο?  «Ναι, έπρεπε.  Αμάν κάτι λακκούβες».  Πλησιάζω όμως σιγά-σιγά προς τον παράδεισο.

Στο τέλος του δρόμου πάλι μπορεί να μπερδευτεί ο ταξιδιώτης:  Πρέπει να προχωρήσω προς Νέο Οίτυλο ή προς Καραβοστάσι?  Το ένστικτο λέει προς Νέο Οίτυλο.  Λάθος λέει το ένστικτο, όμως δεν έχει σημασία.  Στο λιμανάκι με τις ψαροταβέρνες παίρνω την πληροφορία για τον προορισμό μου.  Σε λίγο βρίσκομαι στο Καραβοστάσι.  Όνομα και πράμα.  Κι εγώ άλλο ένα καραβάκι που βρήκε απάγγειο λιμάνι.  Ο καιρός βοηθά:  γαλήνη με ένα ελαφρύ αεράκι ίσα-ίσα να μην καίγεσαι στην κάψα του μεσημεριού.  Η θάλασσα όμορφη μόνο από μακριά.  Από κοντά θα δεις τα φύκια.  Σου δίνει την εντύπωση ότι δεν είναι καθαρή.

Το φόντο πέτρα.  Φροντίδα με πέτρα, γραφικότητα με πέτρα, αρχιτεκτονική με πέτρα, βουνά με πέτρα.  Το βασίλειο της πέτρας. 

Την επόμενη ημέρα ξεκινούν οι περιηγήσεις στην περιοχή.  Πρώτος προορισμός το Ταίναρο με στάσεις στον Γερολιμένα, στη Βάθεια και το Μαρμάρι.  Άραγε να φτάσω στη μύτη του ακρωτηρίου και να περπατήσω μέχρι την άκρη του Ταίναρου για να αγναντέψω τα καράβια που περνούν, όπως μου είπε ο Στρατής?  Η ιδέα με τρομάζει:  η ζέστη του Ιουλίου δεν είναι καλός σύμμαχος.  Η σωφροσύνη λέει ότι μπορεί να είναι λάθος επιλογή.  Και πράγματι, με το άγχος της περιπέτειας προσπερνώ προσωρινά τον Γερολιμένα, τη Βάθεια και το Μαρμάρι για να φτάσω πρώτα στο Ταίναρο πριν αγριέψει ο ήλιος.  Οι πινακίδες είναι κατατοπιστικές αλλά το τοπίο άγριο.  Αν είσαι μόνος ανάμεσα σε πέτρες κοφτερές που ένα ανθρώπινο χέρι κατάφερε να τις κάψει σε προηγούμενες πυρκαγιές, τρομάζεις.  Νιώθεις πιο ασφαλής μέσα στις λαμαρίνες του αυτοκινήτου παρά στον αέρα του υπαίθρου.  Λιποψυχείς.  Είσαι ασήμαντος εδώ, απροστάτευτος, ευάλωτος.  Το Ακροταίναρο δεν θα το δεις.  Η λογική λέει ότι δεν χρειάζεται να πεθάνεις εδώ.  Στο κάτω-κάτω μπορείς να πεθάνεις κι αλλού!

Παίρνω τον δρόμο προς τα πίσω, προς βορρά.  Τώρα σταματώ και στις άλλες τοποθεσίες που είχα προσπεράσει.  Μαρμάρι:  απέραντη παραλία.  Λίγες ομπρελίτσες, καυτή άμμος, ήρεμη θάλασσα.  Το μελτέμι έχει σνομπάρει για δεύτερη χρονιά την Ελλάδα.  Ο τόπος καίει.  Ωραία τα πόστερ αλλά χρειάζεσαι δροσιά, σκιά, νερό, παγωμένο κρασί.

Έτσι φεύγω και προχωρώ ως τη Βάθεια.  Από παλαιότερο μου ταξίδι στη Βάθεια θυμόμουνα την προσπάθεια του ΕΟΤ για να αναστηλωθούν οι παλιοί πύργοι των πειρατών και να γίνουν όμορφα καταλύματα.  Θα ερχόσουν να μείνεις εδώ στην αγριάδα?  Ίσως γι’ αυτό εγκαταλείφθηκαν.

Αυτό που με κέρδισε είναι ο Γερολιμένας, η χώρα των Λαιστρυγόνων.  Ο Γερολιμένας της Σταυρούλας.  Προστατευμένο λιμανάκι.  Όμορφος γραφικός – ελληνικός – κολπίσκος.  Η παραλία του με μεγάλες ολόασπρα βότσαλα.  Η Σταυρούλα μου την είπε Χαλικιά.  Ο ήλιος τις γδέρνει αλύπητα κι αυτές παίρνουν την εκδίκησή τους στέλνοντας πίσω σε ένοχα και αθώα κορμιά τη ζέστη και το φως.  Μετά από τη διαδρομή, εδώ θα βρεις την απανεμιά για να ξεκουραστείς.  Μπορείς να μείνεις όλη την ημέρα, δίπλα στη θάλασσα, ακούγοντας  το κυματάκι. Άλλωστε το μεσημέρι οι λιγοστοί ντόπιοι θα εγκαταλείψουν την παραλία και θα μείνεις μόνος, εσύ, τα βότσαλα και τα πράσινα νερά του κόλπου.

 

Ο δεύτερος προορισμός στην παραμονή μου στη Λακωνική Μάνη θα είναι προς τον βορρά προς την Καρδαμύλη στη Μεσσηνιακή Έξω Μάνη.  Το περίεργο είναι ότι αυτή η μικρή πόλη έχει ένα δικό της μανιάτικο αέρα μπερδεμένο με αέρα νεοκλασικό.  Διαφέρει. Θες να είναι το πράσινο?  Θες να είναι τα κεραμίδια στα σπίτια?  Θες η κρυμμένη παραλία του Φονέα που άλλωστε την προτιμούν και οι ίδιοι οι ντόπιοι?

Για να πας στον Φονέα – και να μην νιώθεις ότι κολυμπάς στον «Φονιά» - χρειάζεται προετοιμασία:  να προλάβεις να βρεις χώρο στη φυσική σκιά που δημιουργούν οι βράχοι.  Αποζημιώνεσαι όμως και από τα νερά του:  πράσινα, σμαραγδένια.  Και στη μέση του κόλπου ένας άγριος βράχος που δεσπόζει.  Άραγε αυτός να είναι ένας πετρωμένος φονιάς που τον κεραυνοβόλησε ο Δίας, αφού έσφαξε τον εραστή της μικρής του ερωμένης?  Ή ο γιος που τον καταράστηκε η μάνα του αφού σκότωσε τον αδερφό του?  Η φαντασία οργιάζει.

Λίγα χιλιόμετρα πιο νότια η Στούπα μαζί με την παραλία της Καλογριάς με τα ήπια ρηχά νερά της περιμένει να αγκαλιάσει τις οικογένειες.  Ιδανικό μέρος, λοιπόν, για οικογενειακές διακοπές και πιο τουριστικό.

Δεν θα μπορέσω να αντισταθώ σε μια επίσκεψη στο γραφικό Γύθειο, που είχα αγαπήσει σε παλιότερες εκδρομές.  Η πρώτη φορά που θα το επισκεφτώ σε αυτή την περιήγησή στη Μάνη θα γίνει απόγευμα, δείλι.  Ήταν η ώρα που όλα παίρνουν ροζ χρώμα. Το ύφος της πόλης θυμίζει νησί με τα νεοκλασικά κτίρια και το λιμάνι της.  Το ξενοδοχείο Ακταίον έχει κηρυχθεί διατηρητέο.  Όμορφο όμως και το Δημαρχείο της πόλης από τον Τσίλερ. Χαίρομαι για την προσπάθεια που έκαναν οι επιχειρηματίες στον παραλιακό δρόμο.  Έχουν προσεγμένα τραπεζομάντιλα με φαναράκια και λουλούδια σε βάζα στις ταβέρνες και τις καφετέριες.  Χαίρομαι που η εξυπηρέτηση γίνεται με χαμόγελο.  Χαίρομαι που οργανώνουν με τον ΣΚΑΙ δράση για το καθάρισμα της παραλίας στο Μαυροβούνι – όχι, παιδί μου, στο Monte Negro – στο Μαυροβούνι, την κοντινότερη στο Γύθειο παραλία.  Μετά το καφεδάκι δίπλα στη θάλασσα δίνω την υπόσχεση:  θα ξανάρθω.  Θέλω να ξαναδώ και το Μαραθονήσι που μυρίζει μάραθο και στην άκρη του αναβοσβήνει ο φάρος.

Και το έκανα πολύ σύντομα.  Ο συνδυασμός περιλάμβανε ψώνια στο Γύθειο, καφεδάκι και μετά μπάνιο στο Βαθύ.

Από τις διαδρομές που στη Μάνη, αυτό που άφησε πικρή γεύση ήταν το Σκουτάρι, με τις παραλίες του «Καλαμάκια», «Άγκυρα» και μία-δύο ακόμη.   Ίσως έφταιξε ότι η εκδρομή στο Σκουτάρι και στις παραλίες του έγινε Κυριακή.  Δεν βρήκα εκεί ούτε τα χαμόγελα στην εξυπηρέτηση ούτε την ποιότητα.  Βρέθηκα ξανά πίσω σε μια πραγματικότητα με αγχωμένους εγωιστές μικροαστούς, φωνακλάδες Νεοέλληνες.  Αυτά όλα με έκαναν να τρέξω πίσω στο Οίτυλο και την ησυχία του.  Θα του δώσω άλλη μια ευκαιρία στο μέλλον τουλάχιστον για μια περιήγηση στην ιστορικότητά του.

Δίπλα στο Οίτυλο και την Αρεόπολη το επίνειο της είναι το Λιμένι.  Το χωριό των Μαυρομιχαλαίων.  Ευτυχώς και ο πύργος του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη έχει αναστηλωθεί αλλά και ολόκληρο το χωριό αποπνέει την πολιτιστική κληρονομιά της Μάνης.  Η γραφικότητά του έχει μαγνητίσει χιλιάδες ερασιτέχνες και επαγγελματίες φωτογράφους.

Αρεόπολη.  Όταν τη γνώρισα, δεν πίστευα στα μάτια μου.  Διατηρητέος οικισμός πια το κέντρο της πόλης σε καταπλήσσει με τα καλντερίμια και λιθόστρωτα σοκάκια.  Κλασικό παράδειγμα της αυστηρής αρχιτεκτονικής και της μανιάτικης εσωστρέφειας με ελάχιστες νεοκλασικές πινελιές. Δεν είναι τυχαίο που έκτισαν εδώ οι Μανιάτες την πόλη, για να προστατεύονται από τους κουρσάρους.  Δύο οι πλατείες της πόλης, η Πλατεία Αθανάτων (χαιρετώ τη φιλόξενη οικογένεια Καλαντώνη) και η ιστορική Πλατεία της Επανάστασης στο κέντρο της πόλης. Στην Πλατεία Αθανάτων ανακάλυψα και ένα ασυνήθιστο βιβλιοπωλείο, την «Αδούλωτη Μάνη» κυρίως με παλιά βιβλία και χάρτες.

Το βράδυ η πόλη ζωντανεύει με τα μπαράκια της.  Περίεργε ταξιδιώτη, μην κάνεις το λάθος να μπεις με το αυτοκίνητο στην πόλη.  Τα σοκάκια είναι εχθρικά για τους τέσσερις τροχούς.  Δεν σε έπεισα?  Να το πω με άλλα λόγια:  Μπορεί να μπεις αλλά δεν θα μπορείς να βγεις από τον δαίδαλο των στενών δρόμων.  Φιλόξενη γωνιά το «Aula» για τον κουρασμένο ταξιδιώτη και τη βροχερή ημέρα του Σεπτεμβρίου.

Και στο τέλος-τέλος, αυτό που μου έμεινε είναι οι χαρούμενοι και εξυπηρετικοί Μανιάτες.  Αν νομίζετε ότι θα βρείτε τους άγριους και αιμοδιψείς Μανιάτες που μας έχουν περιγράψει από τα παλιά χρόνια, κάνετε λάθος.  Οι νέοι Μανιάτες έχουν τη διάθεση να βοηθήσουν, να εξυπηρετήσουν και κυρίως να χαμογελάσουν.  Τους ευχαριστώ για τη φιλοξενία στην πατρίδα τους.